ده نکته کلیدی برای این که بتوانیم به مهارت گوش کردن فعال برسیم را در این قسمت مطرح خواهیم کرد، همان طور که در مطالب قبلی گفته شد این مهارت یکی از بخش های مهم ارتباط موثر می باشد. می توانید در پُست اهمیت گوش دادن فعال و معرفی گوش دادن فعال مطالب بیشتری را درباره این مهارت ببینید.
در حوزه ارتباط با دیگران هیچ کس علاقمند نیست با کسی ارتباط برقرار کند که ایده خودش را مطرح می کند اما زمانی برای گوش دادن به دیگران ندارد، نشنیدن پیام دیگران چه عمدی باشد و چه بخاطر نداشتن مهارت گوش دادن فعال می تواند باعث پایین آمدن کیفیت ارتباط یا قطع آن شود.
از طرف دیگر وقتی شما شنونده خوبی شده باشید برای شنیدن صدای درونی خودتان هم بهتر شده اید و بهترین دوست خودتان خواهید شد.
یادگیری خوب گوش دادن به اندازه یادگیری صحبت کردن مهم است. ده نکته کلیدی برای شنونده فعال بودن که بتوانیم فراتر از کلمات گوینده، احساسات و معنی و مفهوم پیام گوینده را درک کنیم:
نکته اول : گوش دادن به یک نفر می تواند از چشمان شما شروع شود.
ارتباط چشمی برقرار کنید، نگاه کردن به چشمان آنها نشان می دهد که شما بر آنچه که می گویند متمرکز شده اید و آنها توجه کامل شما را دارند. پس همزمان با تماشای تلویزیون یا در زمان چک کردن پیام ها در گوشی مبایل نمی توانیم شنونده فعال باشیم.
نکته دوم: با تمام وجودت گوش کن
مطمئن شوید بی قرار نیستید با چیزی را در دستانتان تکان نمی‌دهید، یا به پاهایتان ضربه نمی‌زنید، می‌تواند به شما کمک کند که گوش کنید. پس احتمالا آخر شب و با خستگی شنونده خوبی نخواهیم بود یا مثلا صبح خیلی زود قبل صبحانه احتمالا نمی توانیم با تمرکز کنیم. شاید بهتر باشد در این لحظات جمله هایی نظیر این جمله بگویید: مثل الان به خاطر گرسنگی یا خستگی نمی توانم خوب به حرفعایت گوش کنم و چون فکر می کنم حرفهایی مهمی برای گفتن داری خوشحال می شوم بعد صبحانه یا مثلا ساعت 4 می توانم با تمرکز و توجه بیشتری به حرف هایت گوش کنم ( که خوب است زمان مناسب را تعیین کنید و فقط با گفتن الان نمی توانم گوش کنم فرد را با داستان ذهنش رها نکنید).
نکته سوم: عوامل حواسپرتی را حذف کنید
وقتی قرار است به پیامی گوش کنید یعنی از محتوای آن آگاه نیستید و نمی دانید کدام قسمت پیام مهم و کدام قسمت اهمیت کمتری دارد پس اگر گوشی مبایل دست شما باشد و در حین گوش دادن صدای پیام را بشنوید ممکن است فقط چند لحظه طبق عادت پیام گوشی را باز کنید و در همان لحظه پیام مهمی را از گوینده ی حاضر از دست بدهید و به پیامی از گوینده غایب( گوشی) برسید، پیامی که از دست می دهید می تواند یک لحظه بغض یا اشک در چشم یا احساس تردید از گفتن یا نگفتن حرف مهمی باشد. به راحتی چیزها می توانند حواس شما را پرت کنند پس مهم است که توجه کنید به آن چه می تواند حواس شما را پرت کند و آن ها را حذف کنید در غیر این صورت ممکن است پیامی را از دست بدهید.
نکته چهارم: با ذهنی منعطف و باز وارد هر مکالمه ای شویم
اگر با پیشداوری و نتیجه گیری به صحبت های کسی گوش کنید در واقع شما در حال فکر کردن به افکار خودتان هستید و معمولا به دنبال جواب بر اساس آن چه در ذهن شما می گذرد هستید نه آن چه گوینده در حال گفتن آن است. با ذهن باز به صحبت ها گوش کنید و اجازه دهید داستان را کاملا بشنوید، با ذهن منعطف به شما کمک می کند حرفهای مخالف را نیز تا انتها بشنوید. تمرین کنید در ذهن خود نتیجه گیری عجولانه نکنیدو قبل از هر نوع نظری منتظر شنیدن کل داستان باشید
نکته پنجم: منتظر باشید گوینده مکث کند و صحبت او را قطع نکنید
به طور کلی صحبت گوینده را قطع نکنید، معمولا افراد برای دادن جواب یا دفاع از دیدگاه خود قبل از پایان صحبت گوینده شروع به حرف زدن می کنند این نکته مهم را به خاطر بسپارید گوش دادن فعال یعنی فهمیدن آن چه گوینده می گوید پس فقط در شرایطی که چیزی را نفهمیدید و یا خواستید که گوینده آن را تکرار کند، می توانید صحبت کنید در غیر این صورت منتظر باشید حرف گوینده تمام شود و وسط صحبت او صحبت نکنید، شاید برای تمرین بهتر باشد که بعد از پایان صحبت کمی مکث کنید و بعد شروع به صحبت کنید.
نکته ششم: از موضوع بحث خارج نشوید (همان موضوع را ادامه دهید)
سعی کنید چیزهایی که موضوع بحث را عوض می کنند مطرح نکنید. این کاملا طبیعی است که شما به موضوعات دیگری علاقه مند باشید یا متفاوت از دیدگاهی که می شنوید فکر کنید اما مهم این است که بدانید همیشه می توانید تا پایان مکالمه صبر کنید و بعد موضوعات دیگری را بیان کنید. در زمانی که تصمیم دارید شنونده فعال باشید فقط برای خودتان همین مسئولیت را تعریف کنید پس قرار است موضوع بحث را گوینده انتخاب کند. ممکن است در ابتدا کار سختی به نظر برسد اما اگر تمرین داشته باشید و داستان تغییر را در ذهن داشته باشید این یادگیری محقق می شود و شما در ارتباط های خود قدمی به جلو برداشته اید.
نکته هفتم: تمرکزتان روی شنیدن باشد
اگر شما سعی کنید همزمان با شنیدن به پاسخی که قرار است بدهید فکر کنید در این صورت شما دیگر به آن چه که گفته می شود توجه نمی کنید، تفاوتی نمی کند که به چه چیزی فکر می کنید؛ دغدغه شخصی، تفاوت دیدگاه، پاسخ دادن به شنیده ها هر فکری به جز تمرکز روی شنیدن باعث می شود از هدف خود باز بمانید پس به آن چه می شنوید تمرکز کنید و هر موقع نوبت شما شد برای فکر کردن زمان بگذارید.
نکته هشتم: در ذهن تصویری بسازید، از آن چه می شنوید
ایجاد تصویری در ذهن از آنچه به شما گفته می شود به شما کمک می کند جزئیات کلیدی را به خاطر بسپارید. زمانی که گوینده در حال گفتن چیزی است تصویر آن موقعیت یا احساس را در ذهن مجسم کنید.
نکته نهم: آن چه گفته می شود را احساس کنید
همدلی یعنی درک احساسات دیگری و این بخش مهمی از هر ارتباط را تشکیل می دهد. اگر وقتی کسی چیزی غم انگیز به شما می گوید در غم و اندوه او شریک شوید یا در هیجان او از یک خبر خوب، چیزها را از دیدگاه او درک می کنید. بخشی از گوش دادن فعال درک احساسات گوینده است و بعد نشان دادن این درک که نقش همدلی را پررنگ می کند.
نکته دهم: شنونده بودن خود را نشان دهید.
با انعکاس آنچه می شنوید، نشان دهید که متوجه می شوید چه چیزی به شما گفته شده است. انعکاس چیزی شبیه به "این شگفت انگیز است!" یا حتی فقط سر خود را تکان دهید و گاهی اوقات خلاصه مهم ترین نکاتی که شنیدید را بیان می کنید تا نشان دهید آنچه را که به شما می گویند دنبال می کنید.