تعارض چیست
در اینجا به تعریف "تعارض" پرداخته میشود. تعارض به معنای عدم توافق، ناهماهنگی و اصطکاکی است که زمانی رخ میدهد که اقدامات یا باورهای یک یا چند عضو گروه برای دیگر اعضا قابل قبول نیست و به همین سبب اعضا در برابر اقدامات یا باورهای اعضای دیگر مقاومت می کنند. در چنین شرایطی، اعضا به جای حمایت از یکدیگر، در برابر یکدیگر قرار میگیرند.
ریشه های تعارض چیست؟
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که ریشه تعارض در کجاست؟ چرا ما با یکدیگر به اختلاف می خوریم و چرا این اختلاف ها به سادگی حل نمی شوند. تعارض می تواند ریشه های گوناگونی داشته باشد. اما مهم ترین ریشه های آن عبارتست از:
- برنده شدن: تعارض و رقابت
- منابع مشترک: دو چوپان و یک علفزار
- کنترل کردن: تعارض بر سر قدرت
- کارکردن با یکدیگر: تعارض بر سر فرایندکارها و تکالیف
- دوست دارم/دوست ندارم: تعارض بر سر مسایل شخصی
حل تعارض روشی است برای حل اختلافات (تعارضها) به صورت مسالمتآمیز، با پرداختن به ریشه مشکلات و یافتن راهحلهای پایدار. این به معنای کار کردن بر روی مسائل است:
- بدون خشونت، توهین یا آسیب به احساسات دیگران
- بدون فرار از موقعیتهای دشوار
- بدون رفتن بر خلاف احساسات یا باورهای خود
چرا باید درباره حل تعارض بیاموزم؟
حتی با بهترین نیتها، شما و دیگران ممکن است نظرات و ایدههای متفاوتی درباره مسائل داشته باشید. این ممکن است به وضعیتی منجر شود که هر دو طرف احساس خشم، ناراحتی، سوءتفاهم یا ناتوانی کنند.
حل تعارض میتواند...
- به ما کمک کند تا بدانیم چگونه تعارضات را به شکلی مثبت مدیریت کنیم.
- به ترویج ایدههای جدید و راهحلهای مؤثرتر برای مشکلات کمک کند.
- با جلوگیری از خشونت، امنیت افراد را حفظ کند.
- روابط شخصی را تقویت کند.
- درک بیشتری بین افراد و گروهها ایجاد کند.
زمانی که یاد میگیریم چگونه تعارضات را حل کنیم، احتمال بروز بحران در موقعیتهای دشوار بسیار کمتر میشود. با حل تعارض، همه برنده هستند!
چه عواملی میتواند باعث ایجاد تعارض شود؟
افراد
تعارض میتواند بین دو نفر یا بین دو گروه از افراد رخ دهد. این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که شما در خانه، دانشگاه، محل کار یا در یک مهمانی و رویداد اجتماعی هستید.
دیدگاههای مختلف
این معمولاً به این معنی است که هر شخص یا گروه:
- یک موقعیت را به شیوهای متفاوت میبیند
- خواستهای متفاوت دارد
- ایدههای متفاوتی درباره آنچه باید انجام شود دارد
احساسات
افراد یا گروهها ممکن است احساسات بسیار قوی درباره مشکل یا وضعیت داشته باشند. برای مثال، ممکن است احساس کنند:
- خشمگین
- حسود
- تنها
- فریبخورده
- ترسیده
- ناامید
چگونه میتوانم تعارض را حل کنم تا بتوانم رابطهام را به شکلی مؤثر ادامه دهم؟
انتخاب زمان و مکان
هر دو طرف باید بتوانند تمام توجه خود را بر روی مشکل متمرکز کنند بدون اینکه تحت فشار یا حواسپرتی باشند. هیچ یک از طرفین نباید احساس کند که در موقعیت نامناسبی قرار دارد. با تعیین "قرار ملاقات" برای تاریخ آینده، هر دو طرف زمان کافی برای آمادهسازی خواهند داشت.
توافق بر سر قواعد و فرآیند
قواعد پیشنهادی:
- از جملات "من" استفاده کنید؛ به عبارت دیگر، جملات را با "من" شروع کنید...
- مسئله واقعی را بپذیرید - این یعنی آنچه برای شما مهم است نه فقط سرزنش یا واکنش نشان دادن.
- محترمانه باشید - هیچگونه توهین، تمسخر، کنایه، تحقیر یا نظرات شخصی وجود نداشته باشد.
- به فرآیند توافق شده برای حل تعارض پایبند باشید.
ما بر سر قواعد توافق میکنیم:
- من صحبت میکنم - شما گوش میدهید
- شما به من میگویید چه شنیدهاید
- ما درباره آنچه من گفتم توافق میکنیم
- شما صحبت میکنید - من گوش میدهم
- من به شما میگویم چه شنیدهام
- ما درباره آنچه شما گفتید توافق میکنیم
- حالا بررسی می کنیم آیا مشکل را شناسایی کردهایم
- هر دو پیشنهاد راهحل میدهیم
- بر سر یک راهحل توافق میکنیم
قبل از جلسه، نکات بحث خود را آماده کنید:
- نظر دیگران را بپرسید.
- نظرات خود را برای روشن شدن ارائه دهید - فقط به دنبال توجیه نظرات خود نباشید.
- آنچه می خواهید بگویید را تمرین کنید و آن را با یک دوست امتحان کنید.
در طول فرآیند از روش های حل مسئله سازنده استفاده کنید:
- سرزنش نکنید؛ بلکه مشکل را به عنوان یک مسئله مشترک شناسایی کنید نه اینکه فقط متعلق به یک طرف باشد.
- نوشتن مشکل ممکن است مفید باشد - دیدن آن در کاغذ کمک کننده است.
- سعی کنید احساسات و نظرات را از "واقعیت" جدا کنید.
- مطمئن شوید که هر دو طرف از تعریف مشکل رضایت دارند قبل از اینکه ادامه دهید (در غیر این صورت ممکن است سردرگمی بیشتر شود).
- احساسات خود را شناسایی کنید - اگر واضح و صادقانه درباره احساسات خود صحبت کنید، تمرکز بر روی موضوع حفظ خواهد شد و سردرگمی کاهش خواهد یافت.
- احساسات طرف دیگر را نیز شناسایی کنید - ممکن است شما همانطور احساس نکنید یا آنها را درک نکنید، اما آنها نیز حق دارند احساس کنند.
نقاط بحث خود را واضح ارائه دهید:
- به دیدگاه طرف دیگر گوش دهید.
- حرف طرف مقابل را قطع نکنید؛ بگذارید حرفش را تمام کند (این کمک خواهد کرد تا او نیز به شما گوش دهد).
- بررسی کنید که آیا آنچه طرف مقابل می گوید را درست فهمیده اید یا نه؛ گاهی اوقات تعارض نتیجه عدم ارتباط واضح است نه نظرات متفاوت!
- تفاوت ها را روشن کنید؛ مشخص کنید که تفاوت ها کجاست و آیا اختلاف نظر درباره حقایق یا نظرات وجود دارد
چه کاری انجام دهیم وقتی هیچ راه حلی پیدا نمی شود؟
- می توانید توافق کنید که اختلاف نظر دارید.
- می توانید مشکل را به یک شخص ثالث مورد توافق ارجاع دهید (مثلاً یک میانجی مستقل).
ارزیابی وضعیت
- نتیجه مورد توافق چه بود؟
- چه چیزی کار کرد و دفعه بعد چه کار متفاوتی انجام خواهید داد؟