دیدگاهی که نسبت به خودتان دارید
اگر کمی فکر کنید که از کی درس می خوانید، اگر یک نگاه سریع به آن چه بر شما گذشته از روز اولی که به مدرسه رفتید تا الآن بیاندازید متوجه می شوید بخش زیادی از زندگی خود را در مدرسه گذرانده اید. حتی وقتی در مدرسه نبودید باز هم با تکالیف مدرسه درگیر بودید. شب امتحان، نمره و واکنش پدر و مادر چه طور؟ آن ها را به یاد بیاورید. خوب حالا احتمالا می توانید به راحتی بپذیرید که این مدت زیاد تجربه با درس و مدرسه و نمره و غیره یک دیدگاهی در شما نسبت به خودتان ساخته است. اگر به سوالات زیر در مورد خودتان پاسخ بدهید قدری در مورد دیدگاهی که نسبت به خودتان در رابطه با درس خواندن دارید آگاهی پیدا می کنید:- آیا درس من در اکثر موضوعات خوب است؟
- اگر من برای یادگیری چیزهای سخت تلاش کنم می توانم آن ها را یاد بگیرم؟
- آیا هر چه قدر هم تلاش بکنم فایده ای ندارد؟
- آیا افراد درس خوان استعداد خاصی دارند که من شاید نداشته باشم؟
- چه قدر مطمئن هستم می توانم از پس این درس ها بربیایم؟
- یک نمره بد برای من چه معنی دارد؟
مشغول درس شوید!
اینکه خودتان را با درس مشغول کنید به شما انگیزه می دهد. ممکن است بپرسید من انگیزه ای برای درس خواندن ندارم چه طور خودم را مشغول درس کنم. استفاده از بعضی تکنیک های رفتاری می تواند به شما کمک کند موفقیت های کوچکی در درس خواندن به دست بیاورید مثلا اینکه نیم ساعت یک مبحث را بخوانید و در صورتی که بتوانید این موفقیت های کوچک را جشن بگیرید، آن ها به روشن شدن موتور انگیزه شما کمک خواهند کرد.از ابزارهای کمکی استفاده کنید
قبل از اینکه مطالعه را شروع کنید مطمئن شوید همه ابزارهای لازم را دارید:
- کتاب، دفتر، مداد و خودکار، هایلایتر
- ساعت یا موبایل آفلاین برای سنجش زمان
- یک دفترچه یادداشت یا برگه کاغذ برای نوشتن افکار و مسائل متفرقه
- یک نماد برای اینکه نشان دهد شما در حالت درس خواندن هستید مثلا یک کلاه که فقط هنگام مطالعه بر سر می گذارید و در هیچ حالت دیگری از آن استفاده نمی کنید
روش مطالعه زیر را یادبگیرید و به کار ببرید
خیلی اوقات علت اینکه ما در مقابل یک کار دشوار روحیه خود را از دست می دهیم این است که باید آن را به چند بخش بشکنیم. در اینجا یک روش مطالعه را به شما آموزش می دهم که از چند مرحله تشکیل شده است. این روش روش ساده ای است اما اسم سختی دارد. بنابراین اول توضیح می دهم بعد اسمش را بیان می کنم. این روش از مراحل زیر تشکیل شده است:
- نگاه کلی به درس
- سوال پرسیدن
- خواندن درس
- توضیح دادن درس
- مرور کردن درس
نگاه کلی به درس - Survey S
شما می توانید با تمرین این روش مطالعه بر روی همین متنی که می خوانید آن را به راحتی یاد بگیرید. قدم اول برای اینکه تکلیف درس خواندن ساده شود نگاه کلی به درس است. تصور کنید خسته شده اید و دیگر وقت ندارید این متن را بخوانید. یک راه حل ساده وجود دارد. فقط به تیتر ها نگاهی بیاندازید و از هر پاراگرافی یک خط را بخوانید. این سریع ترین بخش مطالعه است. تبریک شما مرحله اول مطالعه تان را تمام کرده اید.
سوال پرسیدن - Question Q
حالا دوباره به تیترها نگاه کنید و سوال بپرسید از خودتان سوال کنید هر کدام از این تیترها می خواهند در مورد چه چیزی صحبت کنند. آن موقع خواهید فهمید که طرح سوال های تشریحی برای معلم ها چه کار راحتی است. تیتر اول این است "دیدگاهی که نسبت به خودتان دارید" خوب آن را به سوال تبدیل کنید: "دیدگاهی که یک فرد نسبت به خودش دارد چه تاثیری بر انگیزه درس خواندن می گذارد؟" یا مثلا یک تیتر دیگر: "از ابزارهای کمکی استفاده کنید" سوال می شود: "ابزارهای کمکی برای مطالعه چیست؟". علاوه بر این می توانید این سوال ها را نگه دارید و با دوستانتان به اشتراک بگذارید و از هم امتحان بگیرید!
خواندن درس - Read R1
خوب این مرحله همان مرحله ای است که همه به صورت عادی آن را مطالعه می دانند. اینکه یک بار همه مطالب را بخوانید. مراحل قبلی به شما کمک می کنند خواندن فعال تری داشته باشید. یعنی احتمالا باید کنجکاو شده باشید در تیترها چه موضوعی قرار است بیان شود و پاسخ سوال های یی که طرح کرده اید چیست. نگران این نباشید که در این مرحله همه مطالب را به خاطر بسپارید یا کاملا بفهمید، مراحل بعدی نیز به فهم و به خاطر سپاری شما کمک خواهند کرد.
توضیح دادن درس - Recite R2
در این مرحله سعی کنید مطالب درسی را بلند یا زیرلب تکرار کنید. انگار که دارید به یک مخاطب خیالی توضیح می دهید یا معلم هستید و دارید درس می دهید. یک جمله معروف هست که بهترین راه یادگرفتن یک موضوع درس دادن است. هیچ وقت شده فکر کنید چرا معلم ها این قدر روی موضوعات درسی تسلط دادند؟ چون آن ها بارها و بارها آن موضوعات را درس داده اند. تکرار مطالب به این شکل به یک دلیل دیگر هم به شما کمک می کند فهم بهتری داشته باشید. وقتی موضوعات درسی را بیان کنید یا آن ها را از زبان خود بشنوید بخش های بیش تری از مغز و ساختارهای شناختی شما درگیر می شوند. این مرحله می تواند به صورت نوشتاری هم انجام شود. به این شکل که مثلا آن چه از متن یادگرفته اید را روی یک برگه بنویسید. یا به امتحان تشریحی که طرح کرده اید پاسخ دهید. کلمات را باید به زبان خود بنویسید نه اینکه از روی کتاب کپی کنید.
مرور کردن درس - Review R3
وقتی به انتهای متن رسیدید، نگاه کلی به متن بیاندازید به این فکر کنید که مهم ترین نکاتی که در این متن بیان شده بود چه .بود. مهم ترین سوال ها و جواب های آن ها چیست. می توانید در این مرحله نیز از سوال هایی که طرح کردید استفاده کنید. بررسی کنید که چه قدر به جواب سوال ها مسلط هستید. دقت کنید می توانید این مرحله مرور را در آینده تکرار کنید. هر چه این تکرار بیش تر باشد و هر چه دفعات بعدی به شیوه های متفاوتی به مطالب نگاه کنید کمک می کند اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارید و بعدا بتوانید آن ها را بهتر فراخوانی کنید و به کار ببرید. (Artis, 2008)حالا اگر به معادل انگلیسی مراحل مطالعه بالا نگاه کنید متوجه می شوید می توان آن ها را در SQ3R خلاصه کرد یعنی S برای نگاه کلی Q برای سوال و سه R برای خواندن، توضیح دادن و مرور کردن.
برای توقف افکار حواس پرتی از روش های زیر استفاده کنید
یکی از مشکلات عملی هنگام مطالعه حواس پرتی است. دقت کنید وقتی فکری به ذهن شما می رسد تکرار اینکه به "به اون موضوع فکر نکن" هیچ مشکلی را حل نمی کند بلکه باعث تقویت آن فکر می شود. مثلا الآن سعی کنید به یک بستنی فکر نکنید، به این فکر نکنید که بستنی به آرامی آب می شود. خوب چه اتفاقی افتاد، بر عکس یک تصویر واضح از بستنی در ذهن شما شکل گرفت. اما اگر هنگامی که حواس پرتی سراغ شما می آید. کف دست خود را محکم روی یک جسم فشار دهید و محکم بگویید "بسه" فکر شما متوقف می شود. روش دیگر این است که یک کش پلاستیکی به مچ خود ببندید و هر گاه احساس کردید نمی توانید فکر خود را متوقف کنید آن را محکم بکشید و رها کنید. (Seligman, 2006)
دفترچه یادداشت و یا برگه برای افکار و مسائل متفرقه به شما در دفع حواس پرتی ها به شکل دیگری کمک می کند. فرض کنید درست موقعی که می خواهید به مطالعه بپردازید موضوعی به ذهن شما می رسد مثلا اینکه با فلان دوست تماس بگیرید یا اینکه چیز خاصی را از یک فروشگاه آنلاین سفارش دهید. تنها راه حل واقع بینانه ای که به شما کمک می کند این فکر روند درس خواندن را به هم نزند این است که آن را یادداشت کنید و به زمان دیگری موکول کنید مثلا بنویسید "تماس با دوست صمیمی در ساعت ۸ شب". به این شکل شما فکر خودتان را فریب می دهید چون تنها هدف آن را که یادآوری بوده از بین برده اید و فکر شما دیگر نمی تواند شما را قانع کند که موضوع مهم و فوری را مطرح می کند.
توجه به یک نکته در شرایطی که افکار مختلفی به ذهن شما می رسند می تواند کمک کننده باشد. خیلی اوقات اینکه آیا یک فکر مفید است یا نه مهم تر است از اینکه حقیقت دارد یا خیر. تصور کنید که یک متخصص خنثی کردن بمب دارد کارش را انجام می دهد و این فکر به ذهنش می رسد که "الآن ممکنه این بمب منفجر بشه" در این حالت اگر این فکر ادامه پیدا کند اضطراب پیدا می کند و دستش می لرزد و نمی تواند کارش را درست انجام دهد و خطر را افزایش می دهد. در چنین شرایطی فکر کردن به فکر یا مقابله با آن چندان کارآمد نیست. بلکه تکنیک های توقف فکر مثل بالا بیش تر موثر است.
احساسی که نسبت به درس خواندن دارید
بیش تر بخوانید
طرز فکر و انگیزه در نوجوانمنابع
24 Ways to Improve Motivation and Concentration
Green, J., Liem, G. A. D., Martin, A. J., Colmar, S., Marsh, H. W., & McInerney, D. (2012). Academic motivation, self-concept, engagement, and performance in high school: Key processes from a longitudinal perspective. Journal of adolescence, 35(5), 1111-1122.
Seligman, M. E. P. Learned Optimism: How to Change Your Mind and Your Life. New York: Vintage Books, 2006.